Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh hợp lý, khoa học

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh đóng vai trò vô cùng quan trọng. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học sẽ giúp mẹ nhanh chóng phục hồi sau quá trình vượt cạn vất vả, giúp mẹ có đủ sức chăm con và cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho con.

Vậy chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh như nào là hợp lý, khoa học? Cùng anuongkhoemanh.com tìm hiểu ngay nhé!

Vai trò của chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Bởi chế độ dinh dưỡng tốt sẽ giúp mẹ phục hồi sau sinh cũng như có đủ lượng sữa nuôi con. Vì vậy, chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần phải hợp lý và có kết hợp với vận động, nghỉ ngơi một cách khoa học và có tâm lý thoải mái.

Bên cạnh đó, dinh dưỡng của người mẹ có ảnh hưởng nhất định tới lượng sữa và thành phần vi chất có trong sữa mẹ. Ví dụ nếu cơ thể người mẹ thiếu các vitamin như vitamin A, D và B1 thì sữa mẹ cũng sẽ thiếu các vitamin này.

Hơn nữa, trong 6 tháng đầu đời, lượng kháng thể của trẻ được cung cấp trực tiếp qua sữa mẹ. Vì thế, chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh sẽ giúp sữa mẹ có đầy đủ kháng thể. Từ đó giúp bé có sức đề kháng tốt, ít mắc các bệnh nhiễm trùng hay các bệnh mạn tính không lây.

Ngoài ra việc chăm sóc một đứa trẻ không hề đơn giản. Các bà mẹ sẽ phải canh giờ dậy cho bé bú, dỗ bé ngủ, thay tã, vệ sinh cho bé… Điều này đòi hỏi người mẹ phải có sức khỏe tốt.

Vì thế các bà mẹ cần  ăn uống đủ chất và phân bố thời gian nghỉ ngơi hợp lý để bổ sung các chất đã mất trong quá trình mang thai. Có như vậy, cơ thể mới nhanh hồi phục và đảm bảo sức khỏe tốt để có thể chăm con.

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần đáp ứng yêu cầu gì?

Sau khi sinh, nhu cầu dinh dưỡng và các chất dinh dưỡng của người mẹ khá cao. Bởi trong giai đoạn này, bà mẹ đã mất nhiều năng lượng và chất dinh dưỡng qua việc mất máu khi chuyển dạ, sản xuất sữa non và tiết sữa để nuôi con ngay sau khi sinh.

Nhu cầu về năng lượng

So với phụ nữ khi chưa mang thai thì nhu cầu năng lượng của phụ nữ sau sinh sẽ cao hơn khoảng 500 kcal/ngày. Mức độ năng lượng cần thiết còn phụ thuộc vào tình trạng hoạt động thể lực và mức tăng cân trong giai đoạn mang thai. Vì thế mà nhu cầu năng lượng sẽ có sự khác nhau giữa các bà mẹ.

• Đối với phụ nữ tăng 10 – 12 kg sau thời kỳ mang thai: Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần đảm bảo 2.260 kcal/ngày đối với người lao động nhẹ và 2.550 kcal/ngày đối với ngưởi lao động trung bình.
• Đối với phụ nữ tăng dưới 10 kg sau thời kỳ mang thai: Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh phải đa dạng thực phẩm và nhu cầu năng lượng sẽ cần cao hơn.

Nhu cầu về các chất dinh dưỡng

Theo khuyến cáo cho người Việt Nam thì nhu cầu về các chất dinh dưỡng cần thiết cho mẹ nuôi con bú như sau

• Protein: Trong 6 tháng đầu, chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần đáp ứng 79 g đạm/ngày. Sau đó trong 6 tháng tiếp theo thì các bà mẹ cần 73g đạm/ngày.
• Chất béo: Mẹ sau sinh nên sử dụng axit béo không no như n3, n6, EPA, DHA. Trong khẩu phần ăn của các bà mẹ,  năng lượng từ chất béo cần đạt 20- 30%.
• Vitamin và chất khoáng: Phụ nữ sau sinh cần bổ sung >= 400g rau củ quả để đảm bảo cơ thể có đầy đủ khoáng chất, đồng thời giúp cơ thể có đầy đủ chất xơ và tránh hiện táo bón.
• Nước: Trung bình 1 ngày, mẹ sẽ cần khoảng từ 2,0 – 2,5 lít nước/ngày để đảm bảo lượng sữa nuôi con.

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần bổ sung các loại thực phẩm nào?

Trong quá trình cho con bú, chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần đảm bảo bổ sung thêm các loại thực phẩm sau:

• Cá hồi: Với hàm lượng DHA dồi dào, cá hồi giúp hệ thần kinh của bé phát triển đồng thời giúp cải thiện tâm trạng, ngăn ngừa trầm cảm sau sinh cho các mẹ.
• Sản phẩm sữa ít béo: Các chế phẩm sữa ít béo chứa lượng vitamin D, protein, canxi dồi dào giúp cho xương của mẹ và bé trở nên chắc khỏe hơn.
• Thịt bò: Lượng sắt trong  thịt bò giúp mẹ có thể duy trì mức năng lượng trong cơ thể. Bên cạnh đó, trong thịt bò còn rất giàu protein và vitamin B12, tốt cho sức khỏe của mẹ và bé.
• Rau, củ, quả: Trong rau, củ, quả có rất nhiều vitamin, khoáng chất cần thiết. Bên cạnh đó, rau củ quả còn cung cấp cho mẹ đầy đủ chất xơ rất tốt cho hệ tiêu hóa.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Cung cấp nguồn năng lượng cho mẹ và bé, đồng thời ngũ cốc nguyên hạt còn giúp tạo nguồn sửa chất lượng cho bé.

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh nên tránh loại thực phẩm nào?

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh sẽ ảnh hưởng lớn tới chất lượng sữa mà  mẹ cho con bú. Vì vậy, phụ nữ sau sinh cần cẩn thận đối với các loại thực phẩm sau:

• Gia vị có mùi nồng: Các loại gia vị có mùi nặng như hành, tỏi có thể ảnh hưởng tới mùi vị của sữa, khiến dạ dày bé khó chịu hoặc có thể làm bé bỏ bú.
• Đồ ăn nhanh, chiên rán: Các loại đồ ăn này có hàm lượng calo cao mà lại ít chất dinh dưỡng nên sẽ gây hại sức khỏe của mẹ, đồng thời gây ảnh hưởng tới chất lượng sữa mẹ
• Các loại đồ uống có cafein: Uống nhiều đồ uống có cafein có thể làm bé khó ngủ và trở nên cáu kỉnh.
• Đồ uống chứa cồn: Thức uống có cồn như rượu, bia ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh của mẹ và bé.
• Các loại cá chứa nhiều thủy ngân: Những loại cá chứa nhiều thủy ngân có thể truyền sang trẻ qua sữa mẹ, gây ảnh hưởng tới sự phát triển thần kinh của bé;
• Đồ ăn cay: Thức ăn cay gay có thể gây kích ứng hệ tiêu hóa của mẹ và tác động xấu tới đường ruột của bé.

Ngoài ra, còn một số loại thực phẩm khác có thể gây ảnh hưởng tới mẹ và bé. Vì thế, người mẹ sau khi ăn một loại thực phẩm thì nên cần theo dõi phản ứng của bé như bú kém, tiêu chảy, khó tiêu, dị ứng,… thì cần phải loại bỏ ra khỏi chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh để tránh những trường hợp xấu xảy ra.

Hướng dẫn chăm sóc dinh dưỡng sau sinh cho các bà mẹ

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần những gì thì cũng có rất nhiều người quan tâm đến cách chăm sóc dinh dưỡng cho mẹ như nào là hợp lý, khoa học.

Theo khuyến cáo của Viện dinh dưỡng Quốc gia, chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần đáp ứng những yêu cầu như sau:

• Tăng số bữa ăn trong ngày: khẩu phần ăn của mẹ trong thời gian cho con bú nên được chia thành nhiều bữa trong ngày, khoảng 3 đến 6 bữa/ngày.
• Đa dạng các loại thực phẩm trong khẩu phần ăn: chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần đa dạng các loại thực phẩm với đầy đủ 4 nhóm: chất đạm,  chất béo, chất bột đường và chất khoáng
• Bổ sung các vi chất cần thiết: Sau khi đẻ, các bà mẹ nên sử dụng viên sắt hoặc viên đa vi chất
• Có chế độ nghỉ ngơi hợp lý: Sau sinh, các mẹ cần nghỉ ngơi hợp lý và giữ tinh thần vui vẻ, lạc quan để cơ thể có thể nhanh chóng hồi phục
• Tránh kiêng khem quá mức: Cân nặng luôn là vấn đề lo ngại của phái nữ. Tuy nhiên chỉ cần có chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cân bằng và tập thể dục đều đặn mỗi ngày là có thể giảm cân 1 cách nhanh chóng và an toàn cho cả mẹ và bé.

Gợi ý một số thực đơn dinh dưỡng sau sinh

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh có vai trò rất quan trọng. Nếu người mẹ không có một chế độ ăn uống hợp lý và khoa học thì không những ảnh hưởng tới sức khỏe của bản thân mà còn ảnh hưởng tới sự phát triển của bé yêu. Dưới đây là một số thực đơn cho mẹ sau sinh từ viện dinh dưỡng mà các mẹ có thể tham khảo:

• Thực đơn 1: Tôm đồng rang, canh mồng tơi nấu gạch tôm, trứng gà ta, cơm trắng, dứa
• Thực đơn 2: Thịt gà rang gừng, đỗ xào, thịt băm nấu canh chua, cơm trắng.
• Thực đơn 3: Thịt bê xào hành, rau bí xào tỏi, nước canh rau bí luộc, cơm trắng
• Thực đơn 4: Tôm rang, thịt bò xào giá, canh rau luộc, cơm trắng
• Thực đơn 5: Nem rán, thịt nhồi mướp đắng hấp,  lặc lày luộc, nước luộc lặc lày, cơm trắng
• Thực đơn 6: Thịt viên sốt cà chua, ruốc thăn, canh rau ngót nấu thịt băm, cơm trắng
• Thực đơn 7: Chim câu quay mật ong, rau bí xào tỏi, nước rau bí luộc, cơm trắng
• Thực đơn 8: Tôm rang, lặc lày xào thịt bò, canh rau ngót nấu thịt, cơm trắng
• Thực đơn 9: Thịt gà rim, rau bí luộc, nước luộc rau bí, cơm trắng
• Thực đơn 10: Móng giò nấu đu đủ xanh, thịt nhồi mướp đắng hấp, tôm đồng rang, cơm trắng
• Thực đơn 11: Thịt thăn rim, canh rau ngót nấu thịt, rau bí xào thịt bò, cơm trắng, thanh long đỏ
• Thực đơn 12: Thịt lợn luộc, canh mồng tơi nấu tôm, trứng gà ta luộc, cơm trắng
• Thực đơn 13: Thịt bò xào mướp, củ cải kho thịt, canh rau ngót nấu thịt băm, cơm trắng
• Thực đơn 14: Thịt gà rang gừng, canh bí nấu mọc, tôm đồng rang, cơm trắng
• Thực đơn 15: Đậu rán sốt xì dầu, chim bồ câu hầm, trứng rán, canh rau lang, nho xanh, cơm trắng
• Thực đơn 16: Canh khoai nấu móng giò, bắp bò xào nấm, sốt vang chấm với bánh mì, quýt.
• Thực đơn 17: tôm nõn xào thập cẩm, đậu nhồi thịt, thì là luộc, hoa quả dầm, dâu tây, cơm trắng
• Thực đơn 18: Ngô xào bò băm, chân giò hầm, nấm rơm kho tiêu, tào phớ, cherry, cơm trắng
• Thực đơn 19:: Bí bao tử xào thịt, chàng trứng và tim gà, lặc lè luộc, nho ngón tay, cơm trắng
• Thực đơn 20: Thực đơn 10: Tim xào thập cẩm, canh xương bí đao, rau cải luộc chấm xì dầu, chuối ngự, cơm trắng

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh cần lưu ý điều gì?

Để có được một chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh hiệu quả, hợp lý, các bà mẹ cần lưu ý một số điều sau:

• Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh phải đa dạng để có đủ năng lượng chăm sóc bé;
• Thực phẩm sử dụng trong khẩu phần ăn cần đảm bảo sự  tươi mới và an toàn
• Cần kết hợp chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh với chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tránh lo lắng, buồn phiền và phải giữ tinh thần lạc quan, thoải mái
• Trong thời kỳ cho con bú cần đặc biệt thận trọng trước khi sử dụng thuốc. Nếu bắt buộc phải dùng thuốc thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh trường hợp thuốc ảnh hưởng tới bé.

Kết luận

Trên đây là những chia sẻ chi tiết về chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh. Hy vọng bài viết trên sẽ trở thành cẩm nang hữu ích cho các bà mẹ sau khi sinh.